|
|
Spoelwormen bij honden
Of het geheime leven van de spoelworm
De meest voorkomende parasitaire worm bij onze honden en katten is de spoelworm Toxocara cati en Toxocara canis. En het meest gehoorde antwoord op de vraag of een katten - of hondenbezitter zijn dier
|
regelmatig ontwormt is: ¨mijn kat/hond heeft geen wormen,
ik kijk altijd de ontlasting goed na¨. En daarmee komen we dan meteen
bij de kern van de zaak: aan de buitenkant van het dier of aan de
ontlasting is helemaal niet te zien of een dier spoelwormen heeft. Het
grootste deel van de levenscyclus van de spoelwormen speelt zich af in
het lichaam van het dier, met name in de dunne darm, de longen en de
lever. Alleen de volwassen wormen komen af en toe naar buiten, via de
ontlasting of via het braaksel. Deze spoelwormen zien eruit als roze of
gele spaghetti draadjes en zijn bij de hond 9 -17 cm en bij de kat 5 -
10 cm lang.
|
|
 |
|
De wormeitjes daarentegen zijn microscopisch klein en met het blote oog
dus niet te zien, terwijl ze wel in grote aantallen aanwezig kunnen
zijn. De meeste jonge honden en katten komen al besmet met de
spoelwormlarven ter wereld en zullen als ze niet ontwormd worden hun
hele leven besmet blijven. Om dit te begrijpen zal ik de bijzonder
interessante cyclus van de spoelwormen even schetsen. Een hond of kat
neemt een eitje op van buiten.
Uit dit eitje komt in de darm een larve vrij. Deze boort zich door de
darmwand een weg naar een bloedvat en gaat met de bloedstroom mee naar
onder andere spieren, vetweefsel, lever en longen. In deze organen,
behalve de longen, gaan de larven in ruste en kapselen zich tijdelijk
in. In de longen gaan de larven door de bloedvatwand heen naar de
fijnere vertakking van de luchtwegen (bronchiën). Ze worden opgehoest
naar de keel en weer ingeslikt en naar de darm getransporteerd, waar de
larve uitgroeit tot een nieuwe worm. Deze gaat zeer veel eitjes
produceren: 200.000 per dag. Deze eitjes komen met de ontlasting naar
buiten en in het eitje ontwikkelt zich een nieuw larfje. Dit duurt
ongeveer 14 dagen. Dan is dit gerijpte eitje infectieus (kan een ander
dier besmetten) en als dit dat naar binnen wordt gelikt begint de
cyclus opnieuw.
Hoe besmetten jonge dieren zich?
Wanneer bij de hond het moederdier drachtig wordt, gaan onder invloed
van hormonen de z.g. rustende larven die in spier-, vet- en andere
weefsels zitten, weer actief worden. Ze komen in de bloedbaan en via de
placenta (navelstrengbloedvaten) komen ze in het bloed van de pup en
vandaar in de darm. Bij de hond en de kat zullen de larven zich na de
geboorte verplaatsen naar het melkklierweefsel en via de melk in de
jongen dieren terechtkomen. Op deze wijze worden de jonge dieren al
heel snel voor of na de geboorte besmet. Daarnaast kunnen ze ook nog
besmet worden via de eitjes in de ontlasting van het moederdier.
|
|
|
Waarom zijn spoelwormen schadelijk?
Bij volwassen dieren merk je meestal weinig van een spoelworminfectie.
Ze vormen echter wel een bron van infectie die gevaarlijk is voor hun
omgeving. Honden en katten kunnen andere dieren besmetten en ook de
mens. Dit gaat vaak ongemerkt voorbij. Soms kunnen griepachtige
verschijnselen ontstaan met algemeen ziek zijn, koorts en
leverproblemen. De eitjes met een larfje erin kan door de mens
opgenomen worden en de larven komen vrij in de darm. Daarna starten ze
een trektocht door het lichaam via de bloedbaan en kunnen ze
terechtkomen in een aantal organen zoals lever, longen, hersenen en
ogen. Daar kapselen ze zich in en kunnen ontstekingsreacties
veroorzaken. Er zijn enkele gevallen bekend, waarbij een larve in het
oog van een kind terecht kwam, met als gevolg een niet te behandelen
ontsteking en verlies van het oog.
Verder is onlangs komen vast te staan dat aanleg voor asthma wordt
verergerd door het opnemen van spoelwormlarven. Dit heeft te maken met
een allergische reactie in de longen.
|
|
|
Bij jonge dieren zijn de verschijnselen veel duidelijk merkbaar:
Bij een ernstige besmetting sterven de pups direct na de geboorte als regel met de volgende verschijnselen.
|
hoesten diarree spoelwormen uitbraken soms verstopping bloedarmoede
algehele zwakte typische dikke ¨wormbuikjes¨ doffe vacht mager.
Ze produceren enorme hoeveelheden wormeitjes waarmee ze de ouderdieren en ook de mensen in hun omgeving kunnen besmetten.
Waarom regelmatig en hoe vaak ontwormen?
Voor de honden en katten als voor de eigenaren is het wormvrij houden
van de dieren van groot belang is. Aangezien de larvale stadia over het
algemeen minder gevoelig zijn voor de meeste wormmiddelen, zal
regelmatig ontwormen noodzakelijk zijn om de volwassen wormen te doden.
Wanneer na een ontworming veel volwassen spoelwormen afkomen, kun je er
zeker van zijn dat er nog larvale stadia in het lichaam aanwezig zijn.
Bovendien ¨eten¨ de wormen niet allemaal tegelijk het wormmiddel op,
zodat niet alle volwassen wormen tegelijk het loodje leggen. Als er na
een ontworming veel spoelwormen afkomen, moet in elk geval moet na 3-4
weken de kuur herhaald worden.
Een goed schema voor honden en katten is:
Jonge dieren: op 2, 4, 6, 8 weken en daarna elke maand tot 6 maanden
Volwassen dieren: 2 x per jaar
Teven/poezen voor de dekking een keer extra ontwormen, na de bevalling
weer. Behalve door regelmatig met een goed middel te ontwormen kunnen
we onszelf ook beschermen tegen een spoelworminfectie door:
zandbakken af te dekken tegen het gebruik door katten als kattenbak
goed handen wassen na spelen in zandbak of werken in de tuin
kattenbak regelmatig verschonen met kokend water De bewering: ¨mijn
hond heeft geen wormen¨ in het licht van de ingewikkelde inwendige
cyclus van de spoelworm moeilijk staande te houden is.
Zelfs als het ontlasting onderzoek negatief is op wormeieren, betekent
dit nog niet dat het dier wormvrij is. Mannetjes en jonge spoelwormen
produceren al helemaal geen eieren. En de volwassen
vrouwtjes-spoelwormen produceren de eitjes in vlagen. Om van de in het
lichaam verstopte larven nog maar niet te spreken.
|
