|
EHBO bij hondenOnze honden
zijn afhankelijk van ons om te overleven. Daarom moeten we weten wat we
moeten doen in een noodgeval. Allereerst willen wij er echter op wijzen
dat eerste hulp weliswaar het leven van uw hond kan redden, maar dat
het nooit veterinaire hulp kan vervangen. Eerste hulp wordt hoofdzakelijk geboden om te waarborgen dat een dier in leven blijft totdat de dierenarts arriveert.
Eerst hulp bestaat uit de volgende vijf belangrijke stappen:
Een zorgvuldige beoordeling van de hond om de aard en de ernst van het letsel vast te stellen.
Onderzoek van de belangrijkste lichaamsfuncties en controle van aandoeningen en algehele toestand.
Noodzakelijke stappen nemen om het dier in leven te houden. Bij een ernstig gewonde hond kan reanimatie noodzakelijk zijn.
Basisbehandeling geven om eventuele pijn te verzachten en te voorkomen dat aandoeningen verslechteren.
Contact opnemen met een dierenarts en professionele hulp inroepen voor de gewonde hond.
De situatie beoordelen
Zodra u een gewonde hond ziet, moet u de situatie en de hond
beoordelen. Stel uzelf de vragen: 'Wat is er gebeurd?', 'Is er nog
steeds wat aan de hand?' en 'Breng ik mijzelf in gevaar als ik de hond
in deze situatie probeer te helpen?' Is uw hond bijvoorbeeld gebeten
door een andere hond, dan moet u de aanvallende hond misschien weg
jagen voor u de aandoeningen van uw hond kunt behandelen. In gevallen
van elektrocutie, verdrinkingsgevaar en rook of brand moet u eerst aan
uw eigen veiligheid denken voor u zich over uw hond ontfermt. Verzekert
u zich er altijd van dat de omgeving veilig is en de toestand niet
verslechtert door actie te ondernemen.
De hond onderzoeken
Het beste kunt u thuis onder normale omstandigheden oefenen met het
onderzoeken van uw hond. U krijgt dan een idee van wat normaal is en
kunt dan in een noodgeval sneller en efficiënter beoordelen wat er aan
de hand is. In het volgende hoofdstuk staan de eerste controles die u
moet uitvoeren bij een gewonde hond en de handelingen die onmiddellijk
moeten worden verricht als uw hond bijvoorbeeld niet meer ademt. Het
eerste wat u moet controleren is of uw hond nog bij bewustzijn is.
(wees voorzichtig, omdat een gewond dier van zich af kan bijten). Als
dat zo is, dan kunt u hem stabiliseren en controleren op tekenen van
verwondingen of shock. Is uw hond echter buiten bewustzijn, controleer
dan meteen zijn ademhaling. Wanneer uw hond niet ademt, moet u
kunstmatige ademhaling toepassen en controleren of zijn hart klopt. Als
dat niet zo is, zult u kunstmatige ademhaling moeten combineren met
hartmassage (cardiopulmonale reanimatie, kortweg CPR). Deze technieken
kunnen uw hond in leven helpen houden tot het moment dat de dierenarts
arriveert.
Controleren op verwondingen
Als ademhaling en hartslag normaal lijken en er geen tekenen zijn die
op een shock wijzen, dan kunt u de hond controleren op andere
aandoeningen. Hoewel deze vaak ernstiger lijken (gebroken botten
bijvoorbeeld), zijn ze meestal minder levensbedreigend dan shock of
ademhalings- en hartproblemen. U kunt uw hond onderzoeken op
verwondingen door voorzichtig met uw hand over zijn gehele lichaam te
voelen. Kan uw hond niet op een poot staan? Onderzoek voorzichtig eerst
het uiteinde van de poot en ga vandaar naar de romp. Zoek naar wonden,
bloed, zwellingen en pijnlijke gebieden. Knip met een schaar vacht weg
die samengeklit is door bloed en controleer de wond. Beweeg geen enkele
ledemaat, tenzij dat noodzakelijk is. Vacht die samengeklit is door
olie of vet kan erop wijzen dat uw hond door een auto is geraakt. Een
hond die bij bewustzijn is, maar niet kan opstaan of met een gebogen
rug loopt, kan letsel aan zijn ruggengraat hebben: let op elke
verandering in de lichaamsvorm. Controleer de kop op verwondingen en
besteed veel aandacht aan de ogen. De pupillen dienen even groot te
zijn. Kijk ook naar het oppervlak van de oogbal: controleer die op
troebelheid en tranen. Als uw hond het toelaat opent u de bek en
controleert u op verwondingen, kwijl en vreemde voorwerpen, zoals
stokken en botten. Een hond met buikpijn kan zich ertegen verzetten dat
u dat deel van zijn lichaam aanraakt, blijft in een gebukte houding of
rekt zich regelmatig uit. De buik kan ook opgezwollen zijn en de hond
kan regelmatig proberen zijn behoefte te doen. Als hij hoofdletsel
heeft, schudt hij vaak met zijn kop of duwt zijn kop tegen een muur.
Als uw hond pijn heeft of als zijn gedrag is veranderd, moet u
onmiddellijk uw dierenarts waarschuwen.
Wat u als eerste moet doen als u ter plekke bent
Controleer het bewustzijn
Controleer of de hond bij bewustzijn is. Als dat zo is, houd hem dan
goed in bedwang. Verroert de hond zich niet, kijk dan of hij reageert
door zijn naam te noemen . Knijp vervolgens in de zoolkussens of trek
zachtjes aan een poot om te zien of de hond deze terugtrekt Als een
reactie uitblijft, controleert u de ademhaling. |
|
|
Controleer de pols Voel de pols van de hond door
uw vingertoppen in de kleine plooi tussen de spieren aan de binnenkant
van de achterpoot te plaatsen. De pols moet krachtig en regelmatig
zijn. De pols kan zwak en onregelmatig worden als de pols en zijn de
ogen wijd geopend, start dan met reanimatie.
Controleer de hartslag
Plaats uw vlakke hand stevig op de borst van de hond (direct achter de
linker elleboog) om de hartslag te voelen. Bij kleinere honden is het
soms gemakkelijker om de hele hand rond het onderste gedeelte van de
borstkast direct achter de ellebogen te leggen. Tel het aantal slagen
per vijftien seconden en bereken de hartslag per minuut. De slagen
moeten krachtig en regelmatig zijn. De hartslag versnelt na
lichamelijke inspanning, oververhitting, bij hartproblemen, bij shock
en na pijn. Als u geen hartslag voelt, bereidt u zich voor op
reanimatie.
Uw hond in bedwang houden
Als uw hond bij bewustzijn is, moet u hem mogelijk in bedwang houden.
Veel gewonde honden zijn angstig en kunnen veel pijn hebben. Soms moet
u de hond zelfs muilkorven (een 'muilkorf' van een das of een panty
voldoet ook). Een redelijk rustige hond die bij bewustzijn is en kan
staan, kan verder in bedwang worden gehouden door hem tegen uw borst
aan te houden met een arm losjes rond zijn nek. Spreek rustig en zacht
tegen de hond tijdens een onderzoek. Leg de hond plat op zijn zij.
Controleer de ademhaling
Als u de borstkas niet op en neer ziet bewegen, plaatst u uw hand erop
om beweging te voelen. Als u geen beweging voelt, houdt u een doekje
voor de neus van de hond om de ademhaling te controleren. Onder normale
omstandigheden ademt een hond in rust tussen de 15 en 30 keer per
minuut. De ademhaling van een hond is sneller en oppervlakkiger bij
oververhitting, pijn, shock en hartproblemen. Als uw hond niet
ademhaalt, controleert u zin hartslag en pols en bereidt u zich voor op
het toepassen van kunstmatige ademhaling en/of hartmassage.
|
|
|
Reanimatie in het kort:Ademhaling
Als u de borstkas niet ziet bewegen, leg dan uw hand erop om beweging
te voelen die aangeeft dat de hond ademt. Kunstmatige ademhaling Een
techniek die ook wel mond-op-neus beademing wordt genoemd. Het doel van
deze techniek |
is
dat uw hond van lucht wordt voorzien totdat hij zelf voldoende kan
ademen. Leg de hond plat op zijn zij. Open de bek, trek de tong naar
voren en verwijder blokkades als braaksel, een vastzittend botje, bloed
of slijm. Sluit de bek van de hond en hou deze dicht met een hand. Let
op de borstkas van de hond. Vorm met de andere hand, met uw wijsvinger
en duim, een 'O' en houd deze over de neus van de hond. |
Druk
uw vingers strak aan, waardoor u een luchtdichte ring vormt. Blaas erin
totdat u de borstkas van de hond ziet uitzetten. Haal uw mond van uw
vingers en laat de longen helemaal leeglopen. Herhaal dit om de vijf
seconden totdat de hond zelf begint te ademen. Combineer dit met
hartmassage als u geen hartslag of pols voelt. |
|
|
|
Cardiopulmonale reanimatie CPR is een combinatie van kunstmatige
ademhaling en hartmassage. Het primaire doel van hartmassage is dat er
voldoende druk op het hart wordt uitgeoefend om bloed naar de hersenen
te pompen, waardoor de hond in leven blijft totdat u professionele hulp
krijgt. Als u besluit dat hartmassage nodig is, laat dan iemand meteen
contact opnemen met de dierenarts. Zorg ervoor dat de dierenarts zo
spoedig mogelijk komt: het geven van hartmassage vereist een grote
inspanning van een persoon.
|
|
|
Blijf
de pols controleren terwijl u hartmassage geeft. Leg een kleine hond op
de rechterzij met zijn kop iets lager dan zijn lichaam en plaats uw
duim en vingers aan weerskanten van de borst direct achter de
ellebogen. Plaats uw andere hand op de rug van de hond om zijn lichaam
te ondersteunen. |
Knijp
twee keer per seconde in de borst met snelle, stevige pompbewegingen
(het hart wordt ingedrukt en er circuleert bloed door het lichaam).
Dien tien seconden hartmassage toe en vervolgens vijf seconden
kunstmatige ademhaling. Blijf dit herhalen tot u een hartslag voelt.
Stop dan met de hartmassage en concentreer u op de kunstmatige
ademhaling. Blijf ondertussen de pols controleren. |
Plaats
een middelgrote hond plat op zijn rechterzij met het hoofd lager dan
het lichaam. Plaats de muis van een hand op de borst direct achter de
elleboog. Plaats uw andere hand boven op de eerste. Maak stevige
pompende bewegingen, ongeveer zestien keer per tien seconden. Combineer
dit met kunstmatige ademhaling zoals hierboven beschreven. |
|
|
|
Grote
honden met een diepe borstkas kunnen het beste op hun rug worden gelegd
met het hoofd lager dan het lichaam. Plaats de muis van een hand op het
eind van het borstbeen en de andere hand boven op de eerste. Druk de
borst steeds stevig in, in de richting van de kop, en herhaal deze
pompende beweging dertien keer per tien seconden. Combineer dit met
kunstmatige ademhaling. Vergeet niet de pols regelmatig te controleren
en stop met de hartmassage als het hart van de hond vanzelf begint te
kloppen. |
|
|
|
Hartmassage
kan heel wat kneuzingen veroorzaken, maar dit is een situatie van leven
of dood en het is veel belangrijker om zuurstofrijk bloed te laten
circuleren door het lichaam van uw hond totdat er professionele hulp
beschikbaar is. CPR is makkelijker als twee mensen het doen: een past
mond-op-neusbeademing toe (elke tien seconden vijf seconden beademen)
en de ander hartmassage (tien tot twintig pompbewegingen gedurende tien
seconden, met pauzes als de borstkas vol wordt geblazen). |
Als
de verwondingen van de hond ernstig zijn (met veel bloedverlies bijv.),
kan CPR zonder resultaat blijven. Als u na vijf minuten CPR te hebben
toegepast nog geen pols voelt, dan is de kans klein dat u het leven van
uw hond zal kunnen redden.
|